Tác giả: Tô Hoài (1920-2014) tên thật là Nguyễn Sen, là một trong những nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại. Là nhà văn có vốn hiểu biết sâu sắc về phong tục, tập quán của nhiều vùng khác nhau trên đất nước ta. Với lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động, vốn từ vựng giàu có, văn Tô Hoài đã tạo được sự hấp dẫn và lôi cuốn người đọc. Hoàn cảnh sáng tác: Vợ chồng A Phủ (1952) in trong tập truyện Tây Bắc, là kết quả chuyến đi thực tế của Tô Hoài cùng bộ đội giải phóng Tây Bắc. Trong chuyến đi này, ông có dịp gắn bó, tìm hiểu đời sống tinh thần vô cùng phong phú của đồng bào Tây Bắc. Tác phẩm được giải nhất của Hội văn nghệ Việt Nam về thể loại truyện kí (1954-1955). Nội dung: Cuộc sống cơ cực, tối tăm của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng cao dưới ách áp bức kìm kẹp của thực dân và chúa đất thống trị. Quá trình người dân các dân tộc thiểu số thức tỉnh cách mạng và vùng lên tự giải phóng đời mình, đi theo tiếng gọi của Đảng. Kết bài: Bằng tấm lòng gắn bó cùng vốn am hiểu sâu sắc về đời sống, văn hóa của vùng đất Tây Bắc, trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ, nhà văn Tô Hoài không chỉ dựng lên bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ mà còn giúp người đọc hiểu hơn về văn hóa, về cuộc sống, thân phận những người nông dân Tây Bắc trước cách mạng. Đó là những con người khốn khổ bị vây hãm, chà đạp bởi cường quyền, thần quyền, thế nhưng dù bị áp bức đến tận cùng thì họ vẫn mang theo niềm tin, sự sống mãnh liệt để giải phóng bản thân.