Khổng Tử là một nhân cách lớn, vừa có uy nghiêm, vừa rất khả ái. Ông không những được người đời kính trọng mà còn khiến họ cảm phục và thương mến. Khi ra triều đình, ông cung kính nhưng không xu nịnh, nghiêm trang nhưng không làm dáng. Dáng đi của ông vững vàng, từng bước khoan thai, lời nói chậm rãi, rõ ràng. Ông không ăn mặc cầu kỳ, chỉ chọn quần áo nhã nhặn, sạch sẽ, phù hợp với lễ nghi, không bao giờ để sự hào nhoáng che lấp đạo hạnh. Khổng Tử sống rất mực đạo đức. Tuy nhiên, điều khiến người ta mến phục không chỉ là những lời dạy của ông, mà chính là cách ông sống. Ông không bao giờ tỏ ra xa cách, cũng không làm ra vẻ thánh nhân. Ông có lúc mệt mỏi, có khi yếu đuối, từng muốn bỏ cuộc và rời xa chính đạo để tìm lối sống an nhàn. Nhưng rồi ông lại tiếp tục, vì ông tin đạo lý không thể chết và con người vẫn có thể sửa mình. Đối với học trò, ông vừa nghiêm khắc vừa bao dung. Ông không phân biệt giàu nghèo, sang hèn. Người có chí học là ông dạy. Ông xem học trò như con, có tình thương và sự nhẫn nại. Khi học trò sai, ông dùng lời nhẹ để khuyên, khi học trò giỏi nhưng kiêu ngạo, ông lấy chuyện ẩn dụ mà răn dạy. Có khi ông đùa giỡn cho bớt căng thẳng, nhưng nếu thấy lời mình quá đà, ông lập tức đính chính. Ông từng nói với học trò rằng, đạo đức là nền tảng của học vấn, học lễ trước rồi mới học văn. Khổng Tử không giấu nghề. Ông dạy bất cứ ai thật tâm muốn học. Ông bảo người học phải biết sửa mình, biết phân biệt đúng sai, phải có lòng nhân và biết đặt mình vào vị trí người khác. Ông quý trọng tình bằng hữu, đề cao nghĩa khí, nhưng vẫn giữ sự sáng suốt để lựa chọn bạn tốt. Dù sống trong thời loạn, ông vẫn giữ lòng tin vào con người. Ông không cực đoan như Mặc Tử, cũng không duy lý thuần túy như Mạnh Tử. Ông tin vào con đường trung dung. Ông ghét sự giả dối, nịnh hót, xảo ngôn, nhưng vẫn dạy rằng không nên ghét kẻ xấu quá mức, vì như thế là không để họ có cơ hội sửa sai. Ông cho rằng người trên nếu không biết khoan hồng thì dân chúng sẽ không còn gì để học theo. Khổng Tử là người rất thực tế. Ông không màng danh lợi, nhưng không bác bỏ của cải nếu nó đến từ đạo nghĩa. Ông từng nói, ăn cơm xấu, uống nước lã mà giữ được sự thanh thản thì vẫn có thể vui. Còn nếu làm việc nghĩa mà được giàu sang thì càng đáng quý. Ông sống tiết độ, không sa đà vào rượu chè, biết dừng đúng lúc khi gặp bạn hiền hay cuộc vui. Ông có tính bình dân, thích đùa giỡn, đôi khi cũng nói lời mộc mạc như người thường. Khi thấy học trò hiểu sai ý mình, ông không ngại giải thích lại, thậm chí bảo, nãy ta chỉ đùa thôi. Ông chấp nhận sự khác biệt trong cá tính mỗi người, miễn là họ có chí hướng chính đáng. Học trò thương ông như cha. Khi ông mất, nhiều người để tang ba năm. Ông là người có ảnh hưởng sâu đậm không chỉ vì triết lý mà còn vì con người ông. Trong số những bậc thánh mà Nguyễn Hiến Lê từng nghiên cứu, ông thấy Khổng Tử là người đáng mến nhất, khả ái nhất, gần gũi với chúng ta nhất, bởi vì Khổng Tử không những dạy đạo mà còn sống đạo một cách chân thành.