Chúng sinh có sáu loại căn bản phiền não: tham, sân, si, mạn, nghi, và ác kiến hay còn gọi là tà kiến (tà kiến không đúng đắn). Đây là những phiền não nặng nề, khiến chúng sinh không thể thoát khỏi vòng sinh tử luân hồi. Ngoài sáu phiền não chính này, còn có hai mươi tùy phiền não (hay còn gọi là tùy hoặc, chi mạt hoặc), bao gồm: 1) Phẫn (giận dữ) 2) Hận (thù hận) 3) Phú (che giấu lỗi lầm) 4) Não (buồn bực, phiền não) 5) Tật (ghen tị) 6) Xan (keo kiệt) 7) Cuồng (nói dối) 8) Xảo (gian xảo, dối trá) 9) Kiêu (tự mãn, kiêu ngạo) 10) Hại (làm hại người) 11) Vô tàm (không biết hổ thẹn với chính mình) 12) Vô quý (không biết xấu hổ trước người khác) 13) Hôn trầm (tâm tối tăm, u mê) 14) Điệu cử (tâm dao động, không an tĩnh) 15) Bất tín (thiếu niềm tin) 16) Giải đãi (lười biếng) 17) Phóng dật (buông thả, phóng túng) 18) Thất niệm (quên mất chánh niệm) 19) Tán loạn (tâm không tập trung) 20) Tà tri (nhận thức sai lệch) Những tùy phiền não này phát sinh từ sáu căn bản phiền não, khiến chúng sinh tiếp tục trôi lăn trong luân hồi và gặp nhiều chướng ngại trong quá trình tu tập. Tham, sân, si, mạn, nghi, ác kiến nghĩa là gì? Tham: Tham lam biểu hiện qua nhiều dạng, như tham của cải, tham danh lợi, ham sống sợ chết, v.v. Nếu mong cầu kết quả nhanh chóng, tham lợi nhỏ trước mắt mà không cân nhắc hậu quả lâu dài, thì sẽ phải trả giá đắt về sau. Tham ái khiến con người luôn mê đắm vào năm loại dục vọng: tài sản, sắc đẹp, danh tiếng, ăn uống, và giấc ngủ (gồm: sắc, thân, hương, vị, xúc). Khi quá mức tham luyến và chấp trước vào những ham muốn này, chúng ta chỉ biết thỏa mãn dục vọng cá nhân, không chịu chia sẻ hay giúp đỡ người khác, thậm chí gây tổn hại cho họ. Nhiều người tham vì thói quen mà không suy xét xem mình thật sự có cần những thứ đó không, và cũng không quan tâm đến động cơ hay phúc lợi của người khác. Đặc biệt, giữa thế giới tràn ngập cám dỗ này, chúng ta rất dễ khởi lòng tham. Mắt thấy thứ đẹp muốn sở hữu, tai nghe lời khen dễ xiêu lòng, mũi ngửi mùi thơm mà sinh thích thú, thân thể cảm nhận điều dễ chịu liền muốn níu giữ. Ví dụ, thấy người đẹp thì tìm cách theo đuổi, đi mua sắm thấy túi xách hay quần áo đẹp là phải mua ngay cho bằng được. Nhiều người không chịu ăn nếu không phải món ngon, hoặc đã no rồi mà vẫn cố ăn thêm chỉ vì tham ăn.