IELTS Reading luôn là một trong những kỹ năng khiến nhiều người mới học cảm thấy “bất lực” nhất. Với ba bài đọc dài, chứa đầy từ vựng học thuật, cấu trúc phức tạp, giới hạn thời gian khắt khe và yêu cầu trả lời chính xác gần như tuyệt đối nếu muốn đạt điểm cao, không khó hiểu khi nhiều bạn dù ôn luyện nhiều tháng nhưng vẫn giậm chân ở mốc 5.5-6.0. Vậy bản chất của Reading là gì? Và làm thế nào để thực sự cải thiện kỹ năng này và vận dụng trong cuộc sống? Trong bài viết này mình sẽ phân tích bản chất của việc đọc hiểu và làm thế nào để người mới bắt đầu, band 5.0 - 6.0 có thể cải thiện kỹ năng này một cách chuyên sâu nhất. 1. Bản chất của việc giỏi Reading không nằm ở kỹ thuật Bạn không nghe nhầm đâu. Khi tìm kiếm cách học Reading hiệu quả, bạn sẽ bắt gặp hàng loạt phương pháp như: skimming, scanning, reverse reading, xác định keywords hay các tips nhận biết bài T/F/NG hay Matching Headings. Tất cả đều có ích, nhưng nếu bạn đang ở mức dưới 6.5 thì phương pháp làm bài không phải điểm mấu chốt giúp bạn lên band được. Thực tế, phần lớn lỗi sai trong Reading khi mới bắt đầu đến từ việc: Không hiểu câu hỏi đang hỏi gì Không hiểu đoạn văn đang nói gì Bị rối khi gặp từ vựng lạ, cấu trúc lạ Không phân biệt được các chi tiết nhỏ như “most”, “some”, “only”, “no longer”… Tất cả những điều trên đều cho thấy: bạn cần nền tảng ngôn ngữ đủ vững, tức là VỐN TỪ + KHẢ NĂNG ĐỌC HIỂU (bao gồm cả ngữ pháp). Nếu không nắm chắc nền tảng, bạn sẽ luôn thấy câu hỏi khó hiểu, bài đọc dài dòng, các option A B C D câu nào cũng đúng. 2. Vốn từ và khả năng đọc hiểu: Hai yếu tố tiên quyết Để thực sự tiến bộ, bạn cần tập trung đầu tư vào việc: Mở rộng vốn từ vựng theo cụm (collocations), không học từ đơn lẻ. Ví dụ: thay vì học "effect", hãy học "adverse effect", "long-term effect", "negligible effect". Làm quen với cách diễn đạt theo kiểu paraphrase, cụ thể hóa thông tin vì bài đọc và câu hỏi thường không dùng từ giống nhau. Rèn khả năng phân tích câu phức, bởi phần lớn thông tin cần tìm nằm trong các câu dài, nhiều mệnh đề. Việc đọc nhiều sách báo tiếng Anh có thể giúp bạn tiếp xúc với từ vựng và cấu trúc đa dạng hơn, nhưng để học hiệu quả, bạn cần có chiến lược: Đọc chủ động: luôn cố gắng dịch và hiểu, highlight các cụm quan trọng. Ghi chú và ôn tập lại từ/cụm từ hay gặp. Thử diễn đạt lại câu bằng cách viết lại với từ đồng nghĩa. 3. Đừng vội học theo kỹ thuật, phương pháp làm bài khi chưa đủ nền Nhiều bạn muốn tiết kiệm thời gian nên bỏ qua phần trau dồi từ vựng và ngữ pháp, nhảy ngay vào luyện đề hoặc học mẹo. Tuy nhiên, nếu nền móng không vững, bạn sẽ cảm thấy vô cùng mệt mỏi mỗi khi làm bài, vì lúc nào cũng phải "đoán mò", và thường xuyên bị “bẫy” bởi các câu gần đúng. Khi đã đạt đến trình độ khoảng 6.0-6.5, bạn có thể bắt đầu: Phân tích cách ra đề, đặc điểm nổi bật của từng dạng để có thứ tự làm bài hợp lý: ví dụ như cách phân biệt True/False/Not Given. Luyện tư duy matching từ khóa. Học cách phân bổ thời gian hợp lý cho từng dạng. Tuy nhiên, khi áp dụng những phương pháp tư duy, bạn cần luyện một cách có hệ thống. Việc luyện đề không nên chỉ dừng ở việc làm và xem đáp án. Quan trọng nhất là: Tự phân tích tại sao mình sai, lỗi sai đến từ đâu: không hiểu câu hỏi, hiểu sai đoạn văn, hay mất tập trung Tập nhận diện cách paraphrase trong bài đọc và câu hỏi. Tự làm lại những đoạn mình sai sau vài ngày để kiểm tra xem đã thực sự hiểu chưa. 4. Kỷ luật và lộ trình hợp lý: yếu tố then chốt giúp bạn duy trì tiến độ Giỏi Reading không đến từ việc hứng lên thì làm vài đề. Để tiến bộ, bạn cần một lộ trình rõ ràng: Giai đoạn 1: củng cố nền tảng (từ vựng, đọc hiểu cơ bản, ngữ pháp). Giai đoạn 2: bắt đầu luyện từng dạng câu hỏi, làm từng đoạn nhỏ. Giai đoạn 3: luyện đề thật, phân tích sâu lỗi sai. Giai đoạn 4: luyện tốc độ, kiểm soát thời gian thi. Mỗi ngày bạn nên dành ít nhất 30 phút để luyện đọc, có thể là đọc bài báo, đọc đoạn văn IELTS hoặc đọc lại các lỗi sai trong bài đã làm. Quan trọng nhất là: đừng bao giờ nghĩ rằng “làm cho xong đề”. Càng phân tích sâu, bạn sẽ càng học được nhiều và tiến bộ nhanh. Reading là kỹ năng có thể luyện được để đạt band cao, nhưng cần sự kiên trì và cách làm đúng Không ai giỏi Reading một cách tự nhiên. Những bạn đạt 8.0-9.0 đều từng trải qua quá trình luyện tập bền bỉ để nâng nền tảng ngôn ngữ, rèn phản xạ đọc nhanh, hiểu nhanh và xử lý câu hỏi thông minh PHƯƠNG PHÁP CHINH PHỤC 9.0 IELTS READING: Theo mình, để đạt được Reading 7.0 không khó, nhưng từ 7.0 lên 8.0 rồi 9.0 thì là cả một chặng hành trình dài. Ban đầu mình cứ tưởng làm thêm đề là được, nhưng KHÔNG. Làm mãi không lên điểm, check đáp án thấy sai mà không hiểu vì sao mình sai. Đặc biệt là mấy dạng bài “ác mộng quốc dân” như Matching Headings, True/False/NG, Multiple Choice… Mình nhận ra vấn đề: Không phải do mình kém cỏi, mà do mình học chưa đúng cách. Càng cày đề không hiểu bản chất, càng đi vào vòng luẩn quẩn. Và thế là mình quyết định bắt bệnh từng dạng bài để xử lý tận gốc. PHƯƠNG PHÁP HỌC Để tiến được tới band điểm cao hơn, chắc chắn mình không thể phụ thuộc vào các mẹo, đoán mò, mà cần phải thay đổi tư duy của bản thân. Mình nhận ra dù đề thi có chia thành 14 dạng, nhưng bản chất vẫn xoay quanh việc tìm ý chính (main ideas) và tìm chi tiết (details). Các bài đọc IELTS đều là những bài viết rất logic, nên thay vì cố gắng hiểu từng từ, mình học cách đơn giản hóa câu văn (Simplify) và hiểu mối liên kết giữa các phần (Read Connection) - tức là đọc để hiểu được mạch nội dung chứ không đọc rời rạc từng câu. DẠNG BÀI ĐIỂN HÌNH: TRUE / FALSE / NOT GIVEN Đây là dạng khiến mình stress nhất vì rất dễ “sai vì tưởng đúng”. Có lần mình chọn True chỉ vì thấy từ giống, trong khi thông tin trong bài lại không hề xác nhận điều đó. Để giải quyết triệt để dạng này, mình bắt đầu làm theo các bước sau: Bước 1: Đọc câu hỏi và đơn giản hóa ý chính (Simplify) Ví dụ: Câu hỏi: Most of the world’s top players take a professional racket stringer on tour with them. - Mình rút gọn lại: “Top players - đưa chuyên viên căng vợt đi theo tour” Bước 2: Dò bài đọc để khoanh vùng đoạn liên quan (Locate) Tìm đoạn chứa từ khóa “professional racket stringer” và đọc từ đó. Bước 3: Đọc hiểu đoạn văn bằng cách phân tích logic (Read Connection) Đoạn văn nói rằng: “Touring professionals have their rackets customised to their specific needs.” -Tức là: Họ có vợt được thiết kế riêng, không nhắc gì đến việc chuyên viên đi theo tour. Bước 4: So sánh và kết luận Câu hỏi nói về “người đi theo”, bài đọc nói về “vợt được tùy chỉnh” → hai thông tin không liên quan. -Đáp án: NOT GIVEN MÌNH NHẬN ĐƯỢC GÌ TỪ VIỆC THAY ĐỔI LỐI TƯ DUY? Nhờ tư duy theo hướng đọc để hiểu, mình không còn bị đánh lừa bởi các từ na ná nhau. Việc mình hiểu ý chính của câu hỏi và đoạn văn giúp mình đưa ra quyết định chính xác, kể cả khi không hiểu hết từ vựng. Nếu bạn đang cảm thấy stuck với kỹ năng Reading, thì cũng đừng quá nản. Ai cũng bắt đầu từ chỗ không biết gì cả. Điều quan trọng là bạn bắt đầu đúng hướng, kiên nhẫn với quá trình, và liên tục điều chỉnh phương pháp để phù hợp với chính mình. Chúc bạn học tốt!